ΟΛΑ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ ΠΑΡΑΝΟΜΑ !!

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΧΥΤΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΕΙ ΟΣΟΥΣ ΑΓΩΝΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΝΑ ΔΟΘΕΙ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΣΩΣΤΗ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΛΥΣΗ ΣΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΓΑΛΑΚΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΑΠΟ ΤΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΕΡΓΟΛΑΒΩΝ
ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΥ ΕΣΔΚΝΑ


Παρατηρήσεις
για την εγκυρότητα των νέων ΚΥΑ έγκρισης περιβαλλοντικών όρων για τις μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων στην ΟΕΔΑ Δυτ. Αττικής




Εισαγωγική διευκρίνιση:
Το παρόν είναι ένα πρώτο συνοπτικό κείμενο επισημάνσεων για τις πρόσφατα αναρτηθείσες Υπουργικές Αποφάσεις Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Α. Ε. Π. Ο. ) οι οποίες ανοίγουν το δρόμο για την κατασκευή δύο υπερμεγεθών εργοστασίων επεξεργασίας των απορριμμάτων της Αττικής εντός της ευρύτερης περιοχής των ΧΥΤΑ Φυλής και Άνω Λιοσίων. Οι υπογράφοντες πήραμε αυτή την πρωτοβουλία όχι κυρίως για να διαχωρίσουμε τη θέση μας από τα υπηρεσιακώς στον ΕΣΔΚΝΑ τεκταινόμενα- άλλωστε δεν έχουμε ερωτηθεί – αλλά πρωτίστως για να συμβάλουμε σε δημόσια συζήτηση του θέματος, προκειμένου να αποφευχθούν σφάλματα με υπερβολικό περιβαλλοντικό, οικονομικό και κοινωνικό κόστος. Κυρίως αναφερόμαστε στις ελλείψεις των διαδικασιών που ακολουθήθηκαν – ελλείψεις που καθιστούν προβληματική τη νομιμότητα των αποφάσεων με ότι αυτό συνεπάγεται – και επιπροσθέτως θέτουμε ορισμένα ερωτήματα επί των τεχνικών στοιχείων του σχεδίου που φαίνεται εσπευσμένα να προωθεί η Αποκεντρωμένη Περιφερειακή Διοίκηση Αττικής.


Την 5/1/2011 αναρτήθηκαν οι δύο Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις Έγκρισης περιβαλλοντικών όρων για την κατασκευή και λειτουργία

α. «Εγκατάστασης Μηχανικής Διαλογής & Βιολογικής Ξήρανσης Σύμμεικτων Αστικών Απορριμμάτων στην ΟΕΔΑ Δυτικής Αττικής», δυναμικότητας 2500τόνων /ημέρα
( ΑΠ.οικ 195119 / 5-1-2011/ ΥΠΕΚΑ /ΕΥΠΕ // ΑΔΑ : 4 Α9ΞΟ-Λ) και
β. «Εργοστασίου Μηχανικής Ανακύκλωσης ΙΙ (ΕΜΑΙΙ) εντός των ορίων της ΟΕΔΑ Δυτ. Αττικής», δυναμικότητας 1500 τόνων /ημέρα
(ΑΠ οικ 195119 / 5-1-2011/ ΥΠΕΚΑ /ΕΥΠΕ // ΑΔΑ : 4 Α9ΞΟ-Ψ)
Ο καθένας, ειδήμονες, πολίτες, εκπρόσωποι φορέων μπορούν να συμφωνούν ή να διαφωνούν με την μία ή άλλη λύση/επιλογή για την επεξεργασία των απορριμμάτων.
Όμως κανείς δεν νομιμοποιείται να επιβάλλει την όποια δική του άποψη, ακόμη και επιστημονικά τεκμηριωμένη κατ΄ αυτόν, στο κοινωνικό σύνολο που θα επωμισθεί το οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος, αποκλείοντας την συμμετοχή των πολιτών, παραβλέποντας ακόμη και τις νομοθετημένες διαδικασίες λήψης αποφάσεων και εκμεταλλευόμενος-ίσως- καταχρηστικά την εξουσία της θεσμικής του θέσης στη Δημόσια Διοίκηση.


Διαβάζοντας και τις δύο ΑΕΠΟ ανακύπτουν, κατά τη γνώμη μας, σοβαρότατα ερωτηματικά ως προς το σύννομο της τηρηθείσας διαδικασίας έκδοσης και των δύο αποφάσεων, κατά το μέρος που αφορά στη υιοθέτηση των προτεινόμενων τεχνολογιών – έργων με επισπεύδοντα μέρη την Διοίκηση και τις υπηρεσίες του ΕΣΔΚΝΑ και συμμετέχοντες τον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας, νυν αποκεντρωμένης διοίκησης και το ΥΠΕΚΑ/υπηρεσίες της ΕΥΠΕ, που συνοψίζονται συμπερασματικά στα εξής:

Η έγκριση περιβαλλοντικών όρων για υποδομές διαχείρισης απορριμμάτων προϋποθέτει:
α. Τα προτεινόμενα έργα να είναι σε υλοποίηση εγκεκριμένου Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕΣΔΑ).

β. Να έχει προηγηθεί η διαδικασία προκαταρκτικής περιβαλλοντικής εκτίμησης και αξιολόγισης (ΠΠΕΑ), εκτός εάν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εξαίρεσης τους.

Συντρέχουν αυτές οι προϋποθέσεις?

Ι. Αναφορικά με την Προϋπόθεση συμβατότητας με το ΠΕΣΔΑ

Οι δύο αποφάσεις επικαλούνται:
· Την υπ΄αρ. 319/Φ.περ.Σ-Α/06/22.2.2006 Απόφαση με θέμα: Έγκριση Περιφερειακού Σχεδιασμού Σχεδίου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ)Περιφέρειας Αττικής» (ΑΔΑ : 4 Α9ΞΟ-Λ /σημείο 41, ΑΔΑ : 4 Α9ΞΟ-Ψ /σημείο 45.)
· Την με αρ. Φ4/5102/9957/10/14.12.2010 Απόφαση Γεν. Γρ. Περιφέρειας Αττικής σχετικά με τη συμβατότητα του έργου με τον Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων Αττικής (ΠΕΣΔΑ) (ΑΔΑ : 4 Α9ΞΟ-Λ /σημείο 55, ΑΔΑ : 4 Α9ΞΟ-Ψ/σημείο 58.)

Όμως, ποιες είναι οι προβλέψεις του ισχύοντος ΠΕΣΔΑ και έχουν τηρηθεί οι προβλεπόμενες διαδικασίες έγκρισης αυτού?:

Α. Θέμα εγκυρότητας του ισχύοντος ΠΕ.Σ.Δ.Α.

Τα Περιφερειακά Σχέδια Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ), εμπίπτουν στις ρυθμίσεις της κοινοτικής (Οδηγία 2001/42/ΕΚ) και της εθνική (ΚΥΑ 107017/2006) νομοθεσίας για την «Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση» (ΣΠΕ)., που αποσκοπεί στο πλαίσιο μιας ισόρροπης ανάπτυξης, να ενσωματώνεται η περιβαλλοντική διάσταση πριν την υιοθέτηση σχεδίων και προγραμμάτων, με την θέσπιση των αναγκαίων μέτρων, όρων και διαδικασιών για την αξιολόγηση και εκτίμηση των επιπτώσεων που ενδέχεται να έχουν στο περιβάλλον και να προωθείται έτσι η αειφόρος ανάπτυξη και μία υψηλού επιπέδου προστασία του περιβάλλοντος.
Σύμφωνα με το άρθρο 3, παρ.1 σε συνδυασμό με το Παράρτημα Ι του άρθ. 11 της ΚΥΑ 107017/2006, πριν από την έγκριση ενός ΠΕΣΔΑ, αρχικού ή υπό αναθεώρηση, πραγματοποιείται η ΣΠΕ με βάση ειδική προς τούτο μελέτη, τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ). Πρόκειται για μια αυστηρή διαδικασία που στηρίζεται σε υψηλού επιπέδου επιστημονικοτεχνική εργασία, όπως ορίζεται στα άρθρα 6, 7, 9 και11 (Παραρτήματα) της υπ’ όψη ΚΥΑ. Επισημαίνεται ειδικότερα ότι σύμφωνα με το άρθρο 7, παρ. 4 και 8 της υπ’ όψη ΚΥΑ στο πλαίσιο της ΣΠΕ του ΠΕΣΔΑ πραγματοποιείται η διαδικασία διαβούλευσης με τις δημόσιες αρχές και με το ενδιαφερόμενο κοινό, τα αποτελέσματα της οποίας λαμβάνονται υπόψη προκειμένου για την έκδοση σχεδίου απόφασης έγκρισης ή μη της ΣΜΠΕ.
Σύμφωνα με το άρθρο 10 της υπόψη ΚΥΑ η τήρηση της διαδικασίας στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης (ΣΠΕ) είναι υποχρεωτική «…για τα σχέδια και προγράμματα των οποίων η πρώτη τυπική προπαρασκευαστική πράξη είναι μεταγενέστερη της 21ης Ιουλίου 2004. Σχέδια και προγράμματα των οποίων η πρώτη τυπική προπαρασκευαστική πράξη είναι προγενέστερη της ημερομηνίας αυτής και τα οποία εγκρίνονται ή υποβάλλονται στη νομοθετική διαδικασία μετά την πάροδο περισσοτέρων από 24 μήνες από αυτήν, υπόκεινται στην υποχρέωση του άρθρου 7, εκτός εάν η αρμόδια Υπηρεσία της Γενικής Δ/νσης Περιβάλλοντος του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. αποφασίσει σε κάθε μεμονωμένη περίπτωση ότι αυτό δεν είναι εφικτό και ενημερώσει το κοινό για την απόφασή της».
Τέλος, σύμφωνα με το άρθο 12 της ίδιας απόφασης κάθε διάταξη που αντίκειται στις διατάξεις της υπόψη απόφασης ή ανάγεται σε θέματα που ρυθμίζονται από αυτήν, καταργείται.

Όμως τι ισχύει με το ΠΕΣΔΑ Αττικής :

α. Το ισχύον ΠΕΣΔΑ συνιστά Αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ ως αυτό είχε εγκριθεί με το νόμο 3164/2003. Η Αναθεώρηση εγκρίθηκε με την 319/Φ.περ.Σ-Α/06/22.2.2006 Απόφαση του Γεν. Γραμματέα, λόγω αδυναμίας σύγκλισης του Περιφερειακού Συμβουλίου. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, ως αναφέρονται στις δύο υπό εξέταση Αποφάσεις έγκρισης περιβαλλοντικών όρων, για την υφιστάμενη 319/Φ.περ.Σ-Α/06/22.2.2006 Αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ δεν τεκμηριώνεται η τήρηση της ΚΥΑ ΥΠΕΧΩΔΕ/ΕΥΠΕ/οικ'107017/28-8-2006 ως ειδικότερα ορίζει η παρ. 1, του άρθρου 10, Μεταβατικές και άλλες διατάξεις.

Με δυο λόγια σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και το ίδιο το ΠΕΣΔΑ (ακριβέστερα η απόφαση αναθεώρησης του 2006) έπρεπε να έχει περάσει από τη διαδικασία της διαβούλευσης ως προς τη Στρατηγική Περιβαλλοντική του Διάσταση ή να είχε νομίμως εξαιρεθεί αυτής. Αυτό έγινε?.

β. Το ΠΕΣΔΑ τελεί πλέον υπό αναθεώρηση, καθότι εκπνέει η πενταετία ισχύος του.Για την Απόφαση έγκρισης αναθεώρησης του ισχύοντος ΠΕΣΔΑ απαιτείται προηγουμένως να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία ΣΠΕ, δηλαδή έγκριση της ειδικής για την αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ Στρατηγικής Μελέτης Εκτίμησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) μετά από τη διαδικασία διαβούλευσης με τις δημόσιες αρχές και το κοινό.

γ. Οι προτεινόμενες μονάδες (Βιολογικής ξήρανσης - ΕΜΑ ΙΙ) δεν περιλαμβάνονται στο ισχύον ΠΕΣΔΑ και η πρόβλεψη τους συνιστά ουσιώδη αναθεώρηση αυτού, για την οποία δεν έχει εισέτι προηγηθεί, και πάντως κατά το χρόνο ανάρτησης των ΑΕΠΟ, η προβλεπόμενη διαδικασία ΣΠΕ. Ουδεμία πράξη υλοποίησης των υπόψη έργων μπορεί να νομίμως να αναληφθεί, άρα και έκδοση ΑΕΠΟ, πριν την διαδικασία ΣΠΕ, λαμβανομένου υπόψη ότι κάθε άλλη διάταξη που αντίκειται στις διατάξεις της ΚΥΑ 107017/2006 ή ανάγεται σε θέματα που ρυθμίζονται από αυτήν, καταργείται.
Ως εκ τούτου αμφισβητείται η νομιμότητα της υιοθέτησης τους προκειμένου για την έκδοση ΑΕΠΟ.

Αυτό (δηλ., ότι οι προτεινόμενες μονάδες (Βιολογικής ξήρανσης - ΕΜΑ ΙΙ δεν περιλαμβάνονται στο ισχύον ΠΕΣΔΑ κλπ) επιβεβαιώνεται και από την εκδοθείσα Απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένη Διοίκησης (ΑΔΑ: 4Α95ΟΡ1Κ-4) με την οποία εγκρίνει την ένταξη Της σχετικής Πράξης "ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (ΠΕΣΔΑ) " με κωδικό MIS 327385 στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αττική¨ , όπου μεταξύ άλλων αναφέρεται
[ …Αντικείμενο του υποέργου είναι η υποστήριξη της αρμόδιας Διεύθυνσης της Περιφέρειας Αττικής ( ΔΙ.ΠΕ.ΧΩ.) στην εκπόνηση της μελέτης επικαιροποίησης / τροποποίησης του ΠΕΣΔΑ, η οποία απαιτείται λόγω παρέλευσης πενταετίας από την έγκριση του προηγούμενου ΠΕΣΔΑ αλλά και την ενσωμάτωση όλων των θεσμικών και νομοθετικών εξελίξεων καθώς και των πραγματικών δεδομένων που ανέκυψαν κατά την υλοποίηση του ισχύοντος ΠΕΣΔΑ.
Ειδικότερα ο υφιστάμενος ΠΕΣΔΑ πρέπει να αναθεωρηθεί και επικαιροποιηθεί
προκειμένου να: (i) να ενσωματώσει τις νέες και ανερχόμενες τεχνολογίες στον τομέα της επεξεργασίας διαχείρισης στερεών αποβλήτων (π.χ. βιολογική ξήρανση, θερμική επεξεργασία)…]
και τις επόμενες από 11/2/2010 αποφάσεις ανάθεσης υπηρεσιών Συμβούλου Υποστήριξης της ΔΙ.ΠΕ.ΧΩ της Περιφέρειας Αττικής για την εκπόνηση ΣΜΠΕ του ΠΕΣΔΑ (ΑΔΑ: 4ΑΛΘΟΡ1Κ-4) και Συμβούλου Υποστήριξης της ΔΙ.ΠΕ.ΧΩ της Περιφέρειας Αττικής για την εκπόνηση μελέτης επικαιροποίησης του ΠΕΣΔΑ (ΑΔΑ: 4ΑΛΘΟΡ1Κ-5).

δ. Σύμφωνα με την 319/Φ.περ.Σ-Α/06/22.2.2006 Απόφαση του Γεν. Γραμματέα για την έγκριση του ΠΕΣΔΑ, παρ. Α2:
«Α.2. ¨Εργα που θα μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων του ΠΕΣΔΑ, και τα οποία θα κριθούν βιώσιμα από τον/τους Φορέα/είς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ), είναι αποδεκτά εφόσον εναρμονίζονται με αυτούς τους στόχους. Η διαπίστωση της εναρμόνισης θα γίνεται με Απόφαση του Γεν. Γραμματέα Περιφέρειας Αττικής ύστερα από γνώμη της Δ/νσης ΠΕΧΩ. Τα προγραμματιζόμενα ή υλοποιούμενα μέσω αυτής της διαδικασίας έργα, θα περιλαμβάνονται οπωσδήποτε στην επόμενη φάση αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ.»
Όμως, η υπόψη ρύθμιση δεν προβλέπει διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης για την έκδοση διαπιστωτικής πράξης και ως εκ τούτου δεν έχει ισχύ για την έκδοση πράξεων που συνιστούν υλοποίηση νέων έργων, ως η ΑΕΠΟ, σύμφωνα με το άρθρο 12 της ΚΥΑ 107017/2006.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Η περιβαλλοντική αδειοδότηση των υπόψη μονάδων, λίγες μέρες πριν την εκπνοή της πενταετίας ισχύος του ΠΕΣΔΑ, 22-2-2011, οπότε υποχρεωτικά αναθεωρείται, ελέγχεται ως καταχρηστική και ενδεχομένως μη σύννομη, υπό την έννοια ότι επιβάλλει στην επικείμενη μελέτη αναθεώρησης ΠΕΣΔΑ ως δεδομένες τις υπόψη δύο μονάδες, θεωρεί εκ των προτέρων δεδομένη την έγκριση της αναθεώρησης και προκαταλαμβάνει την διαδικασία ΣΠΕ.

Αυτό επιφέρει την ακύρωση στην πράξη της διαδικασίας Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης της Αναθεώρησης ΠΕΣΔΑ, στερώντας από τους πολίτες το δικαίωμα γνώμης επί του θέματος.



Β. Θέμα εγκυρότητας της διαδικασίας επιλογής των προτεινόμενων μονάδων επεξεργασίας - Προβλέψεις του ΠΕΣΔΑ

Ι. Σχετικά με την επιλογή τεχνολογίας.
Στην υπ΄αρ. 319/Φ.περ.Σ-Α/06/22.2.2006 Απόφαση με θέμα: Έγκριση Περιφερειακού Σχεδιασμού Σχεδίου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ)Περιφέρειας Αττικής», ορίζεται :

« Α1 Για την επίτευξη των στόχων της Περιφέρειας,… προβλέπονται τα ακόλουθα:
δ) Προτείνονται τουλάχιστον τρεις νέες κεντρικές εγκαταστάσεις Σύμμεικτων ΑΣΑ (όσων έχουν απομείνει μετά τα προγράμματα εκτροπής επιλεγμένων κλασμάτων (η υπογράμμιση δική μας)). Η κάθε μία από τις άνω νέες εγκαταστάσεις μπορεί να αποτελείται από περισσότερες από μία μονάδες.
Όπως προκύπτει από τα ποσοτικά δεδομένα παραγωγής ΑΣΑ, όλες οι τεχνολογίες επεξεργασίας-αξιοποίησης ΑΣΑ, είναι αποδεκτές και μπορούν να εφαρμοστούν από πλευράς βιωσιμότητας για την 1η ΔΕ της Περιφέρειας Αττικής, ….
Η τελική επιλογή των τεχνολογιών θα γίνει από τον/τους ΦοΔΣΑ, μετά από σχετικές τεχνικοοικονομικές μελέτες (η υπογράμμιση δική μας).»

Ειδικότερα στην 1η Διαχειριστική Ενότητα Περιφέρειας Αττικής προβλέπονται τα ακόλουθα:
« Γ1 α) ΟΕΔΑ στη Δυτική Αττική
α1) ο λειτουργούν ΧΥΤΑ…
α2) ο νέος ΧΥΤΑ….
α3) ΚΔΑΥ Δυτικής Αττικής
α4) 1η Κεντρική Μονάδα Επεξεργασίας Σύμμεικτων ΑΣΑ . Πρόκειται για το υφιστάμενο ΕΜΑΚ
α5) 2η Κεντρική Μονάδα Επεξεργασίας Σύμμεικτων ΑΣΑ. Από πλευράς τεχνολογιών, με βάση και τη διεθνή εμπειρία, έχει καταδειχθεί ότι όλες οι τεχνολογίες χαρακτηρίζονται οικονομικά βιώσιμες σε τέτοια μεγέθη.
α6) Μονάδα Κομποστοποίησης προδιαλεγμένων οργανικών υλικών η/και πρασίνων αποβλήτων»

Ήτοι, το ισχύον ΠΕΣΔΑ, ανεξαρτήτως αν ακολουθήθηκε η όχι η διαδικασία στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης, όχι μόνο δεν ορίζει τις τεχνολογίες επεξεργασίας απορριμμάτων που προτείνεται να υλοποιηθούν αλλά καθορίζει την διαδικασία επιλογής: Η επιλογή των τεχνολογιών θα γίνει με Απόφαση του αρμόδιου ΦοΔΣΑ μετά από τεχνικοοικονομικές μελέτες.

Όμως στην προκειμένη περίπτωση εξετάζοντας τα στοιχεία που λήφθηκαν υπόψη για τις δύο υπό εξέταση ΑΕΠΟ, διαπιστώνεται ότι :

α . Δεν περιλαμβάνεται η απαιτούμενη Απόφαση ΦοΔΣΑ
β . Δεν περιλαμβάνεται η απαιτούμενη τεχνικοοικονομική μελέτη

Εξ άλλου, μόνο στα πλαίσια Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης, ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΓΙΝΕΙ, βάσει ειδικής ΣΜΠΕ και τεχνικοικονομικών μελετών, μπορεί αξιόπιστα να αξιολογηθούν συνδυαστικά όλες οι επί μέρους δράσεις του ΠΕΣΔΑ.

Αντ΄ αυτού,

1. Η Εκτελεστική Επιτροπή του ΕΣΔΚΝΑ προχώρησε, ατεκμηρίωτα όπως φαίνεται, στην επιλογή τεχνολογίας και υποβολή αιτήματος έγκρισης περιβαλλοντικών όρων, ενεργώντας καταχρηστικά ως ΦοΔΣΑ, καθότι
α) ο ΕΣΔΚΝΑ δεν έχει εγγράψει στα μέλη του το σύνολο των ΟΤΑ της 1ης Διαχειριστικής Ενότητας της Περιφέρειας Αττικής, και συνεπεία αυτού μέρος των ΟΤΑ αποκλείονται από τη συμμετοχή τους στο ΔΣ του ΕΣΔΚΝΑ και στη λήψη των Αποφάσεων
β) επί πλέον ακόμη και το υπάρχον ΔΣ του ΕΣΔΚΝΑ δεν προκύπτει, εξ όσων γνωρίζουμε και όσων αναφέρονται στις δύο ΑΕΠΟ, να έχει λάβει καμία σχετική απόφαση επιλογής τεχνολογίας μετά από τεχνικοοικονομικές μελέτες.

2. Ομοίως, ο Γεν. Γραμματέας της Περιφέρειας ατεκμηρίωτα, επομένως μάλλον αυθαίρετα αποφαίνεται ότι τα προτεινόμενα έργα είναι συμβατά με το ΠΕΣΔΑ.
Εξ άλλου, στο ίδιο συμπέρασμα οδηγούν τα προαναφερθέντα στην ενότητα Α.



ΙΙ. Αναφορικά με την τήρηση της διαδικασίας προκαταρκτικής περιβαλλοντικής εκτίμησης και αξιολόγησης (ΠΠΕΑ)

Οι δύο Αποφάσεις υιοθετούν την εξαίρεση των έργων αυτών από την διαδικασία ΠΠΕ και επικαλούνται:

· Το υπ΄αρ. 135759/28.1.2009 έγγραφο της ΕΥΠΕ προς τον ΕΣΔΚΝΑ σύμφωνα με το οποίο εξαιρεί το έργο του θέματος από τη διαδικασία προκαταρκτικής περιβαλλοντικής εκτίμησης και αξιολόγησης (ΠΠΕΑ), δεδομένου ότι η θέση έχει εγκριθεί κατάλληλη με το Ν. 3164/2003, τα προτεινόμενα έργα θα υλοποιηθούν εντός των ορίων του αδειοδοτημένου περιβαλλοντικά γηπέδου και είναι σύμφωνα με τον εγκεκριμένο Περιφερειακό Σχεδιασμό Στερεών Αποβλήτων. (ΑΔΑ : 4 Α9ΞΟ-Λ /σημείο 43, ΑΔΑ : 4 Α9ΞΟ-Ψ/σημείο 46)
· Το υπ΄αρ. 11972/ΔΑΑ/22.12.2010 έγγραφο ΕΣΔΚΝΑ με το οποίο υποβλήθηκε τοπογραφικό διάγραμμα περιορισμού του χώρου του ΧΥΤΥ Φυλής. (ΑΔΑ : 4 Α9ΞΟ-Λ /σημείο 56)

Όμως, 1. Η ισχύουσα διαδικασία προκαταρκτικής περιβαλλοντικής εκτίμησης και αξιολόγησης (ΠΠΕΑ) δεν εξαντλείται στην εξέταση της καταλληλότητας της θέσης. Αφορά στην εξέταση των κύριων εναλλακτικών λύσεων που μελετά ο κύριος του έργου για τη θέση, το μέγεθος, το είδος, την εφαρμοζόμενη τεχνολογία και τους κύριους λόγους της επιλογής του, λαμβανομένων υπόψη των επιπτώσεών τους στο περιβάλλον συμπεριλαμβανομένης της συσσωρευτικής δράσης με άλλα έργα ή δραστηριότητες. Δηλαδή έπρεπε να αξιολογηθούν συγκριτικά εναλλακτικές λύσεις ως προς τα είδη τεχνολογιών, θέσεις και μέγεθος δραστηριότητας. Σημειώνεται ότι η προέγκριση χωροθέτησης που είχε δοθεί για την ΟΕΔΑ Δυτ. Αττικής δεν περιελάμβανε όλες αυτές τις χρήσεις.
Επ΄ αυτού υπάρχει το προηγούμενο της πρόσφατης περιβαλλοντικής αδειοδότησης του Κεντρικού Σταθμού Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων στον Ελαιώνα κατά την οποία εφαρμόστηκε η διαδικασία της ΠΠΕΑ, παρότι η προτεινόμενη θέση του έργου, περιλαμβάνεται στο Ν. 3164/2003 και ως χρήση προβλέπεται στο εγκεκριμένο πολεοδομικό σχέδιο. Η προκαταρκτική περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγηση αντιμετώπισε τα θέματα τεκμηρίωσης του είδους και της δυναμικότητας του προτεινόμενου έργου στα πλαίσια του συνολικού δικτύου σταθμών μεταφόρτωσης.
Στην αυτή κατεύθυνση είναι και το προηγούμενο της περιβαλλοντικής αδειοδότησης των Κεντρικών ΣΜΑ στη περιοχή Αλίμου και ΒΙΠΑ Κηφισιάς, η υλοποίηση των οποίων επίσης προβλέπεται στον νόμο 3164/2003, για τους οποίους η ΕΥΠΕ αποφάνθηκε ότι απαιτείται η διαδικασία ΠΠΕΑ.

2. Επί πλέον, ακόμη και εντός του ευρύτερου χώρου της ΟΕΔΑ υφίσταται ζήτημα εξέτασης εναλλακτικών θέσεων, θέματα που σαφώς εξετάζονται στο στάδιο ΠΠΕΑ και της Προμελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και συνιστούν απόφαση απαραίτητη για τον οριστικό προσδιορισμό των τεχνικών χαρακτηριστικών εκάστου έργου προκειμένου για το επόμενο στάδιο της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.
Αντ΄ αυτού, στην προκειμένη περίπτωση όσον αφορά την κατασκευή ΕΜΑ ΙΙ, εγκρίνονται περιβαλλοντικοί όροι χωρίς να προσδιορίζεται η θέση της μονάδας.
Όσον δε αφορά την μονάδα βιολογικής ξήρανσης, με το υπ΄αρ. 11972/ΔΑΑ/22.12.2010 έγγραφο ΕΣΔΚΝΑ, προβλέπεται σε θέση που έχει κατ΄ αρχήν εγκριθεί ως χώρος ΧΥΤΑ. Όμως, δεν νομιμοποιείται ο Δ/ντής ΔΑΑ ή και ο Πρόεδρος ΕΣΔΚΝΑ να αποφασίζει ως δεδομένη τη μείωση χώρου ΧΥΤΑ. Κάτι τέτοιο συνιστά μεταβολή-τροποποίηση της ΚΥΑ για έγκριση περιβαλλοντικών όρων για το ΧΥΤΑ Φυλής, για την οποία δεν είχε προηγουμένως κινηθεί η κατά νόμο διαδικασία υποβολής αιτήματος έγκρισης τροποποίησης ΑΕΠΟ.




Επιπροσθέτως όσων αναπτύχθηκαν για το σύννομο της τηρηθείσας διαδικασίας, αναφορικά με αυτά καθ΄ εαυτά τα προτεινόμενα έργα ως προβλέπονται στις ΑΕΠΟ, επισημαίνουμε:
Εντοπίζεται η ασυμβατότητα της βιοξήρανσης, ως τεχνολογίας προεπεξεργασίας για καύση, με τις Προδιαγραφές του 1997 (ΚΥΑ 114218) τις οποίες μάλιστα επικαλείται (στα "έχοντας υπόψη") η ΑΕΠΟ και στις οποίες δεν περιλαμβάνεται καν η φράση "βιολογική ξήρανση". Ακόμη, η τεχνολογία βιοξήρανσης δεν περιλαμβάνεται στη συνοδεύουσα μελέτη αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ (Δεκ 2005) ούτε περιλαμβάνεται στην απόφαση έγκρισης της αναθεώρησης (Φε 2006) . Σε αυτή την απόφαση αναφέρονται μονάδες "επεξεργασίας- αξιοποίησης". Η μονάδα βιοξήρανσης δεν είναι μονάδα αξιοποίησης. Θα ήταν αν συνοδευόταν και εξεταζόταν συνδεδεμένη με μονάδα ενεργειακής καύσης ή μονάδα άλλης χρήσης του καυσίμου.Το ζήτημα της ζήτησης των SRF και κόμποστ δεν αντιμετωπίζεται. Με την υλοποίηση του σχεδίου θα προκύπτουν κάθε χρόνο τεράστια φορτία αυτών των προϊόντων. Που θα χρησιμοποιούνται; Με ποιο οικονομικό αποτέλεσμα; Η πρόσφατη οδυνηρή ελληνική εμπειρία έχει αποδείξει ότι είναι εξαιρετικά δυσχερής η και αδύνατη η δημιουργία σοβαρής και σταθερής ζήτησης (γιατί ως τώρα δεν υφίσταται) για τα προϊόντα αυτά και πρωτίστως για το στερεό εναλλακτικό καύσιμο. Επομένως, και η "μελέτη τεχνολογιών" και οι άλλες ως τώρα μελέτες (πχ η Μελέτη ΚΕΔΚΕ του 2007) είναι στον αέρα εφόσον δεν αντιμετωπίζουν ολοκληρωμένα το θέμα αυτό. Η μονάδα βιοξήρανσης ίσως κριθεί ως βιώσιμη όταν εξετάζεται συνδεδεμένη παραγωγικά, άρρηκτα, όχι ως αυτοτελής μονάδα αλλά ως υπομονάδα μιας εγκατάστασης μαζικής ενεργειακής καύσης των απορριμμάτων η οποία απλώς προ-ξηραίνει (με βιολογικό ή θερμικό τρόπο, αυτό μπορεί να μελετηθεί) το καύσιμο -πρώτη ύλη προκειμένου να αυξήσει τη θερμογόνο του Δύναμη, ή διασυνδεμένη με άλλη μονάδα συναποτέφρωσης στην ηλεκτροπαραγωγή ή την τσιμεντοβιομηχανία.Δεν επιλύεται, με τις μονάδες βιοξήρανσης, αντίθετα οξύνεται, η αντίφαση: Από τη μια να επιβάλλεται από το νέο Πλαίσιο Διαχείρισης (Ευρωπαϊκή Οδηγία 2008) των αποβλήτων η ανά υλικό επίτευξη μεγάλων ποσοστών ανακύκλωσης και από την άλλη να οδηγείται το 65% των απορριμμάτων της Αττικής σε διαδικασίες ενεργειακής καύσης αποκλείοντας εκ των πραγμάτων (οι συμβάσεις με τους παραχωρησιούχους – κατά πάσα πιθανότητα- κατασκευαστές των μονάδων αναμένεται να περιέχουν ρητή υποχρέωση του ΦοΔΣΑ και των δήμων –χρηστών των εγκαταστάσεων βιοξήρανσης να παραδίδουν τα σύμμεικτα απορρίμματά τους ) την αύξηση των σημερινών μικρών ποσοστών ανάκτησης και ανακύκλωσης.Aκόμη, όπως ορθά επισημαίνει και η γνωμοδότηση της Δ/νσης Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού) του ΥΠ.Ε.Κ.Α ελέγχεται αν θα πρέπει πλέον να κατασκευαστούν τεράστιες μονάδες επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων, τη στιγμή που με τη σύγχρονη Οδηγία-Πλαίσιο (98/2008/ΕΚ) για τη διαχείριση των αποβλήτων, προωθούνται πλέον τα συστήματα προδιαλογής και των οργανικών υλικών.Εν κατακλείδι , επιγραμματικά, ο προβληματισμός μας αφορά στη διαδικασία (τεκμηρίωση, πλήρης τεχνικοοικονομική μελέτη, φάκελος ΣΜΠΕ για το ΠΕΣΔΑ, ΠΠΕ για τα έργα και δημόσια διαβούλευση ενός σημαντικού περιβαλλοντικού προβλήματος της Αττικής) αλλά και την ουσία (που θα καταναλίσκεται το στερεό καύσιμο, γιατί σύμμεικτα απορρίμματα, πως είναι συμβατή η υποχρεωτική πλέον καύση με την αύξηση των κατά υλικό ποσοστών ανακύκλωσης) των δρομολογημένων ήδη φαραωνικής κλίμακας έργων που αναφέρουν οι δύο ΑΕΠΟ.
Η αναλυτική εξέταση των ΑΕΠΟ αλλά και των αντίστοιχων Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, όταν (οι μελέτες) δοθούν στη δημοσιότητα ή αναρτηθούν στο διαδίκτυο, ενδεχομένως να αποκαλύψει και άλλα προβλήματα του σχεδίου, τα οποία θα πρέπει να αναδειχτούν στη συνέχεια της – ελπίζουμε ακόμη ανοικτής- συζήτησης.


21/2/2011

Γεωργία Ασημακοπούλου,
Τοπ. Μηχ/κός /Υπάλληλος του ΕΣΔΚΝΑ


Κώστας Σύψας
Πολ. Μηχανικός/Υπάλληλος του ΕΣΔΚΝΑ.
oxixyta.blogspot.com